Wetgeving, informatie, toestemming

In de Wet geneeskundige behandelovereenkomst (WGBO) zijn de rechten en plichten van de patiënt en de hulpverlener vastgelegd. Daarnaast geeft de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) de patiënt een aantal rechten. Deze wetten geven een basis voor een gelijkwaardige relatie tussen patiënt en hulpverlener. Minstens zo belangrijk als een wet is de houding van beide personen. Openheid en vertrouwen zijn in deze relatie belangrijk en dat kan niet in een wet worden uitgedrukt.

De hulpverlener moet u in begrijpelijke taal informatie geven over:

• uw ziekte of aandoening;
• de aard van de voorgestelde behandeling of het onderzoek;
• mogelijke complicaties of risico’s hiervan;
• andere mogelijkheden van behandelen;
• wat u mag verwachten van het onderzoek of de behandeling;
• de medicijnen en eventuele bijwerkingen.

Wanneer u genoeg informatie heeft gekregen, kunt u beslissen of (en hoe) u behandeld wilt worden. Dit kunt u doen in samenspraak met uw behandelaar. U mag in principe alleen behandeld worden als u toestemming geeft. Alleen bij een ingrijpende behandeling vraagt de hulpverlener duidelijk om uw toestemming. Als het nodig is, wordt dit schriftelijk vastgelegd. In andere gevallen en tijdens de behandeling wordt uw toestemming niet steeds gevraagd. Dan wordt uitgegaan van uw instemming, tenzij u duidelijk anders aangeeft. In acute situaties mag/moet de hulpverlener wel zonder uw toestemming handelen.

Wanneer u (tijdelijk) niet in staat bent uw toestemming te geven, betrekt de hulpverlener een vertegenwoordiger erbij die namens u toestemming geeft. Bijvoorbeeld uw partner of een familielid. Vindt u het belangrijk dat er naar uw eigen ideeën wordt gehandeld? Dan is het opstellen van een wilsverklaring verstandig. Wanneer anderen voor u moeten beslissen, kan een wilsverklaring een belangrijke hulp zijn. U legt dan schriftelijk vast hoe u wilt dat er in bepaalde situaties gehandeld wordt. Deze verklaring bespreekt u met uw behandelend arts, die deze bewaart in uw dossier.