Radiologie
Werkgroep
De heer S. Dam en mevrouw A. Grotenhuis, huisartsen
De heren J. vd Burgh en J. Govaert, radiologen
1e herziening, juni 2018
Afspraak maken
Via ZorgDomein of telefonisch via balie radiologie:
Hoogeveen 0528 286271
Emmen 0591 691911
Stadskanaal 0599 654654
Altijd voor echo, CT en MRI
X-foto is ook mogelijk zonder afspraak (patiënten met een afspraak krijgen voorrang)
Algemeen
-In de aanvraag altijd de diagnose vermelden. Soms worden op grond van een vermelde verdenking speciale opnamen gemaakt, wanneer het gevraagde onderzoek onvoldoende uitsluitsel geeft.
-Bij verdenking maligniteit zo nodig vooroverleg met radioloog.
-Een verzoek van de radioloog aan de huisarts om nader onderzoek aan te vragen gaat via de uitslag of via overleg, maar niet rechtstreeks met de patiënt.
Algemeen X-foto
- Bij als “goed” afgegeven X-foto, maar een aanhoudend “niet-pluis” gevoel bij de huisarts de foto herhalen na ± 2 weken, met vermelding van dit gevoel.
- In een aantal gevallen wordt een X-foto als “uitgangswaarde” genoemd. Dit betekent dat er vooraf een X-foto gemaakt dient te zijn, wanneer er nog geen eerdere foto beschikbaar is.
Algemeen Echo
Echo gewrichten soms mogelijk en zinvol, overleg met radioloog.
Algemeen MRI
MRI wordt gemaakt in smalle afgesloten ruimte, probleem bij claustrofobie!
Overleg in dat geval met radioloog over de mogelijkheid van CT of echo.
MRI aanvraag door huisarts wordt slechts gehonoreerd als de gegeven informatie dit onderzoek rechtvaardigt en het MRI-formulier is ingevuld:
- Pacemaker aanwezig → vermelden. Via radiologie krijgt patiënt een afspraak bij cardiologie en pacemakertechnicus;
- Bij claustrofobie eventueel Lorazepam (1 mg) → recept via huisarts.
Bekken/ heup bij kinderen
Congenitale Heup Dysplasie (CHD):
- Kies primair voor echo;
- Optimale periode: 3-6 maanden;
- Indien > 9 maanden: X-foto (densiteit van het bot te hoog voor echo);
- Bij twijfel of bij een gevonden afwijking direct X-bekken aanvragen.
Coxitis fugax (CF):
- Is een klinische diagnose!
- Voorkomen 2-12 jaar, in 2% wordt CF gevolgd door M. Perthes;
- Indien beeldvorming gewenst dan alleen echo heupen aanvragen.
M. Perthes:
- Hoogste incidentie 4-8 jaar;
- Aanvragen: X-bekken AP en Lauenstein-opname.
Epifysiolysis:
- Vóórkomen: 10-16 jaar;
- X-heup AP en Lauenstein.
Bekken/heup bij volwassenen
- Chronische pijn → X-bekken
- Artrose → X-bekken
- Maligniteit/meta’s → X-bekken, bij verdenking op metastasen evt. laten volgen door MRI
- Trauma → X-bekken / heup
- Symfysiolysis → X-bekken
- M. Bechterew → X-bekken / X-LWK, bij sterke verdenking ook specifiek X-SI aanvragen
Cervicale, thoracale & lumbosacrale wervelkolom
Verdenking osteoporose → DEXA-meting plus X-TWK en X-LWK
Scheuermann → X-ThWK lateraal
Houdingsafwijking/scoliose → X-ThWK en LWK; lateraal en AP; Cobbse hoek vermelden
Lage rugpijn → zie protocol lage rugpijn
Raduculaire prikkeling:
- MRI als na 6 weken fysiotherapie geen verbetering is bereikt;
- X-foto als uitgangswaarde;
- MRI geeft betere beoordeling dan CT;
- CT op indicatie (zoals bij claustrofobie).
Extremiteiten algemeen
NB: gericht lichamelijk onderzoek kan foto overbodig maken.
- Ganglion → Echo
- Artritis gewrichten → bij typisch klinische verdenking direct verwijzen naar specialist, geen radiologisch onderzoek
- Osteomyelitis verdenking → X-foto NB: pas zichtbaar na 1 week!
- Splinter:
Indien markering gewenst wordt, dit op het formulier vermelden
Hout → echo
Metaal → X-foto
Glas → echo en/of X-foto - Weke delen zwelling in extremiteit:
Echo
indien suspect aanvullend MRI
Extremiteiten bovenste
Trauma:
* X-foto
* Bij normale uitslag X-hand/pols en blijvende klachten → herhalen na 1 week
Schouder- en elleboogpijn
* X-foto of MRI
* Injectie/infiltratie of barbotage → echo
Luxatie:
Vinger → X-foto
Schouder → X-foto
Degeneratieve afwijking / artrose:
- Pols, handwortel, digiti → X-foto
Extremiteiten onderste
DVT verdenking:
- Bepaal eerst KBR-score (Klinische beslisregel NHG-standaard);
- KBR ≥ 4 →echo;
- KBR ≤ 3 → D-dimeer. Wanneer D-dimeer ≥ 500 → echo;
- Vanaf 60 jaar, per decade D-dimeer met 100 ophogen als afkappunt.
Heup → Zie eerder onder “Bekken/heup”
Knie:
- Fractuur verdenking → X-foto
- Artrose → X-foto
Meniscus-, laterale band- of kruisbandletsel → MRI (acute verwijzing niet zinvol)
Chronische hydrops of recidiverende slotklachten → MRI (X-knie als uitgangswaarde)
Bakerse cyste:
- Echo (is bewijzend)
- Om nadere oorzaak vast te stellen eventueel MRI
Hoofd/hals
Neusfractuur → obsoleet onderzoek
Zygoma- en/of orbitafractuur → CT-aangezicht
Schildklier afwijkingen → Echo
Lymfklier maligniteit verdenking → Echo
Differentiatie tussen lymfeklier, speekselklier of cyste:
- Echo
- NB: speekselsteentje niet altijd zichtbaar te maken
Sinus
Sinusitis klachten, chronisch → X-sinus of CT
Thorax
Alle indicaties (behalve embolie verdenking):
- X-thorax als uitgangswaarde
- radioloog doet suggestie aan huisarts voor vervolgonderzoek of adviseert verwijzing naar specialist na overleg met aanvrager
Embolie verdenking → verwijzing longarts of SEH
Ribtumor of –fractuur → X-ribdetail + X-thorax
Mamma
Zie aparte transmurale werkafspraak Mammapathologie onder chirurgie
oesophagus-maag
- Indicatie voor een maagfoto is vervallen;
- Scopie op aanvraag door MDL-arts
- Globusgevoel/slikklachten → Slikfoto oesophagus NB: dit sluit een carcinoom niet uit!!!
Buik
Algemeen:
- CT-colon (vervangt X-colon) bij > 45 jaar → kan op aanvraag huisarts
- MRI dunne darm (vervangt X-dunne darm) → aanvraag door MDL-arts
- Echo:
* Patiënt dient in het algemeen nuchter te komen;
* Voorbereiding afhankelijk van het te onderzoeken gebied, gericht aanvragen;
* Bovenbuik → nuchter
* Nieren + blaas → volle blaas
* Onderbuik → volle blaas
- Galsteen / flankpijn → Echo
- Niersteen → Echo / BOZ, low dosis CT blanco
- Coprostase → BOZ (geen meerwaarde)
- Corpus alienum tractus digestivus → BOZ + evt. X-thorax
- Sub-ileusbeeld (klinische diagnose) → BOZ (geen meerwaarde), evt. CT of echo
- Liesbreuk/buikwandbreuk → Echo, evt. blanco CT-buikwand +/- Vasalva
- Aneurysma/verwijde aorta → echo
- Gynaecologische indicaties (uterus/adnexen) → transvaginale echo (1e lijns echo) door gynaecoloog (zie ook werkafspraken gynaecologie)
Scrotum
- Pijn → Echo
- Zwelling → Echo
- Niet ingedaalde testis → Echo
- Epididymitis → Bij twijfel echo
- Torsio of hematospermie → Verwijzing uroloog
Verwijzer
Tijdens kantooruren:
|
Bethesda |
Scheper |
Refaja |
Afspraken patiënten: telefonisch balie radiologie |
0528-286271 |
0591-691100 |
0599-654597 |
Telefonisch door huisarts/assistente: balie radiologie |
0528-286271 |
0591-691112 |
0599- 654598 |
Spoedverwijzing:
|
|
Buiten kantooruren:
|
Bethesda |
Scheper |
Refaja |
Afspraken via röntgenlaborant (bellen met centrale) |
0528-286666 |
0591-691911 |
0599-654654 |
In overleg met radioloog (tot 22 uur) via centrale |
|||
Verwijzing SEH via centrale |